مدیریت استرس شغلی

مدیریت استرس شغلی

استرس شغلی را می‌توان تجمع عوامل استرس‌ زا و وضعیتهای مرتبط با شغلی دانست که اکثر افراد نسبت به استرس‌زا بودن آن نظر مشترک دارند. همچنین استرس شغلی را می‌توان کنش متقابل بین شرایط کار و ویژگیهای فردی شاغل به گونه‌ای که خواستهای محیط کار بیش از آن است که فرد بتواند از عهده آنها برآید تعریف کرد. در بعضی موارد به کارگیری فرد در کاری که با توانایی‌ها و اطلاعات او همخوان و همسان نیست و یا تغییر در فعالیت کاری او می‌تواند باعث ایجاد استرس در فرد شود.

عوامل استرس شغلی

عواملی که باعث استرس شغلی در محیط کار می‌شوند را می‌توان به سه دسته کلی تقسیم کرد که شامل :

عوامل فردی

مثل تضاد یا ابهام در نقش، تعارض در هدفهای فردی، اتفاقات غیر منتظره شخصی و مسائل اقتصادی .

 عوامل سازمانی

شامل ساختارها، فرآیندها و خط‌مشی‌های سازمانی، عوامل ارتباطی، الزامات شغلی، شرایط فیزیکی و مراحل حیات سازمان .

عوامل محیطی

شامل عوامل اقتصادی، سیاسی و عوامل تکنولوژیکی می شود.

تفاوت در خصوصیات فردی مانند شخصیت و شيوه سازگاري فرد، مهم‌ترین عامل در ايجاد استرس كاري در افراد است. به عبارت دیگر، چیزی که برای یک نفر استرس‌زا است ممکن است برای فرد دیگری مهم نباشد. این ديدگاه استراتژیهای پیشگیرانه‌اي را به دنبال داردكه تمركز بر كارمندان و راههايي براي كمك به آنها براي سازگاري با موقعيتهاي مختلف شغلي است.

عوامل سازمانی

عوامل استرس شغلی در محیط کار شامل :

• ویژگیهای نقش

شناخت عوامل روان‌شناختی محیط کار را روشی می‌دانند که از آن راه می‌توان درک درستی از استرس شغلی به دست آورد. چهار ویژگی مهم نقش را می‌توان ابهام نقش، گرانباری نقش، کمباری نقش و ناسازگاری نقش بیان کرد.

ابهام نقش

وضعیت شغلی معینی که در آن پاره‌ای اطلاعات لازم برای انجام شغل به طور مطلوب یا نارسا یا گمراه کننده‌اند. ابهام نقش در واقع زمانی به استرس می‌انجامد که فرد را از بهره‌وری و پیشرفت باز می‌دارد.

گرانباری نقش

اگر فرد نتواند از عهده انجام کاری که بر دوش وی گزاشته شده بر بیاید، دچار استرس خواهد شد.

کمباری نقش

در این شرایط از مهارتهای فرد به طور کامل استفاده نمی‌شود.

ناسازگاری نقش

هنگامی اتفاق می‌افتد که پذیرش مجموعه‌ای از الزامات شغلی با پذیرش مجموعه‌ای دیگر در تضاد است.

• ویژگیهای شغل

ویژگیهای شغلی که بر استرس شغلی تاثیر دارند را می‌توان در چهار دسته کلی آهنگ کار، تکرار کار، نوبت کاری و ویژگیهای مربوط به وظیفه دسته بندی کرد.

• روابط میان فردی

کیفیت روابط کارکنان در محیط کار بر میزان استرس شغلی موثر است.

• ساختار و جو سازمانی

ساختارهایی که قدرت تصمیم‌گیری بیشتری به کارکنان خود می‌دهند دچار استرس کمتری خواهند شد.

•  روش مدیریت منابع انسانی

شیوه‌های کار در مدیریت منابع انسانی بر استرسهای وارد شده بر افراد تاثیر دارد.

•  فناوری و خصوصیات مادی

در رابطه با متغیرهای مادی، استرس زمانی رخ می‌دهد که حداقل شرایط زیستی فراهم نباشد.

شرایط ایجاد استرس

• طراحي وظایف

حجم كار زياد، كم بودن ساعات استراحت، شیفت کاری طولانی، كارهایی که از مهارت کارمند بهره نمیگیرد .

• سبک مدیریت

فقدان مشارکت كارمندان در تصمیم‌گیری، ارتباطات ضعیف مدیر و کارمندان

• نگرانیهای کاری

عدم امنیت شغلی و فقدان فرصت برای رشد، پیشرفت، یا ارتقاء ؛ تغییرات سریع برای آنچه که کارمندان برای آن آماده نیستند.

• ارزشهاي جامعه

وقتي ارزشهاي جامعه در ميان افراد مختلف باشد می تواند عامل استرس باشد.

• فشار كاري كم

انجام دادن كار كم نيز خود يكي از عوامل استرس است.